DÜNYADA VEREM HASTALIĞININ DURUMU

DÜNYADA VEREM HASTALIĞININ DURUMU

• Tüberküloz halen dünya genelinde önemli bir sağlık problemidir.
• Dünya nüfusunun yaklaşık üçte biri verem mikrobu ile enfektedir. Bu insanların %10’unun yaşamlarının bir döneminde vereme yakalanma ihtimali vardır.
• Tüberküloz erkeklerde kadınlardan daha sık görülmektedir ve çoğunlukla ekonomik olarak üretken yaş grubundaki erişkinleri tutmaktadır.
• Tüberküloz, enfeksiyon hastalıklarından ölümlerde HIV’den sonra ikinci en önemli ölüm nedenidir. Tedavi edilmezse tüberkülozlu hastalarda ölüm oranı yüksektir. Yapılan çalışmalarda tedavi edilmeyen balgam yayması pozitif olan akciğer TB olgularının %70’inin 10 yıl içinde hayatını kaybettiği saptanmıştır.

·         Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “Küresel Tüberküloz 2013 Raporu”na göre dünya genelinde tüberküloz insidans, prevalans ve mortalite hızları düşmektedir. Buna rağmen küresel TB yükü halen çok yüksektir. 2012 yılında 8,6 milyon yeni vaka ve 1,3 milyon TB’den ölüm olduğu hesaplanmıştır. Ölümlerin 320 000’i HIV pozitif tüberküloz hastalarıdır.

• Dünyadaki TB vakalarının yaklaşık %40’ı Hindistan ve Çin’de bulunmaktadır.

·         Dünyada 2012 yılında tespit edilen TB vakalarının %29’u Güneydoğu Asya, %27’si Afrika ve %19’u Batı Pasifik bölgelerindedir. Bu vakaların %38’i iki ülkededir (%26 Hindistan, %12’si Çin).

·         TB olgularının %80’i yüksek TB yüküne sahip 22 ülkede bulunmaktadır (Afganistan, Bangladeş, Brezilya, Çin, Endonezya, Etiyopya, Filipinler, Güney Afrika, Hindistan, Kamboçya, Kenya, Kongo Cumhuriyeti, Mozambik, Myanmar, Nijerya, Pakistan, Rusya Federasyonu, Tanzanya, Tayland, Uganda, Vietnam ve Zimbabve).

 

Tablo 1. DSÖ Bölgelerine Göre Tahmini TB Hastalık Yükü, 2012

BÖLGE	İnsidans (100.000'de)	Nokta Prevalans (100.000'de)	Mortalite (100.000'de)
Afrika Bölgesi	255	303	26
Güney Doğu Asya Bölgesi	187	264	25
Doğu Akdeniz Bölgesi	109	180	16
Batı Pasifik Bölgesi	87	128	5,8
Avrupa Bölgesi	40	56	3,9
* TÜRKİYE	22	23	0,52
Amerika Bölgesi	29	40	1,9
DÜNYA GENELİ	122	169	13

* Türkiye Dünya Sağlık Örgütü’nün Avrupa Bölgesinde yer almaktadır.

• Türkiye 53 ülkeden oluşan DSÖ Avrupa Bölgesinde yer almaktadır. Avrupa Bölgesinde insidans hızı ortalaması yüz binde 40’tır.
• Türkiye’nin 2012 yılı TB nokta prevalans hızı yüz binde 23, insidans hızı yüz binde 22, mortalite hızı yüz binde 0,52 ve vaka bulma hızı yüzde 87’dir.   

Tablo 2. DSÖ Bölgelerine Göre TB Vaka Bulma Hızları ve Tedavi Başarıları

BÖLGE	Vaka Bulma Hızı (%) (2012)	Yeni Yayma (+) Olgularda Tedavi Başarısı (%)          (2011)	Önceden Tedavi Görmüş Olgularda Tedavi Başarısı (%) (2011)
Afrika Bölgesi	59	82	68
Güney Doğu Asya Bölgesi	62	89	75
Doğu Akdeniz Bölgesi	63	88	74
Batı Pasifik Bölgesi	85	94	86
Avrupa Bölgesi	79	66	47
*TÜRKİYE	87	90	68
Amerika Bölgesi	79	78	51
DÜNYA GENELİ	67	87	72

  

TÜRKİYE’DE VEREM HASTALIĞININ DURUMU

• Türkiye’de yeni tespit edilen verem hastası sayısı her yıl ortalama %6-7 oranında azalmaktadır.

 

Tablo 3. Yıllara Göre Toplam ve Yeni TB Olgu Sayıları ve Olgu Hızları, 2005-2012

Yıllar	Yeni TB Olguları			Toplam TB Olguları
	Yeni Olgu Sayısı	Yeni Olgu hızı (100.000 nüfusta)	Olgu hızındaki yıllık değişim (%)	Toplam Olgu Sayısı	Toplam Olgu hızı (100.000 nüfusta)	Olgu hızındaki yıllık değişim (%)
2005	18.753	26,0		20.535	28,5
2006	18.544	25,4	-2,3	20.526	28,1	-1,4
2007	17.781	25,2	-0,9	19.694	27,9	-0,7
2008	16.760	23,4	-7,0	18.452	25,8	-7,5
2009	15.943	22,0	-6,2	17.402	24,0	-7,0
2010	15.183	20,6	-6,3	16.551	22,5	-6,4
2011	14.417	19,3	-6,3	15.679	21,0	-6,5
2012	13.535	17,9	-7,2	14.691	19,4	-7,4

 

• 2012 yılında verem savaşı dispanserlerine kayıtlı toplam TB vaka sayısı 14.691’dir. Hastaların 4.696’sı (%32) İstanbul’dadır.
• 2012 yılı TB hastaların %92’si (13.535 kişi) yeni TB olgusu,  %8’i (1.156 kişi) önceden tedavi görmüş olgulardır.
• Toplam 14.691 hastanın 8.727’si (%59) erkek, 5.964’ü (%41) kadındır.
• Hastaların %1,8’i (261 kişi) yabancı ülke doğumlu hastadır.

·         Hastaların  9.391’inde (%64) akciğer tüberkülozu varken, 5.300’ünde (%36) akciğer dışındaki organlar (lenf bezleri, plevra, kemik, böbrek, beyin vb.)  tutulmuştur.